het is belangrijk om verschillende afstellingen goed in te stellen/ af te stellen. Dit bevorderd het rijgedrag van de motorfiets.
werkplaatshandboek zal hieronder afgekort worden in wphb
In onderstaande uitleg wordt er vanuit gegaan dat de lagers aan de geldende eisen voldoen.
Het afstellen van de swingarm wordt zeer simpel omschreven in het wphb. Het komt er op neer dat de arm bij een juiste afstelling niet verder mag zakken dan een hoek van 45 graden. De zijdelingse speling op de arm dient door het gebruik van shims uitgevuld te worden. Door het aandraaien van de bout welke door de arm gaat kan de hoek worden afgesteld.
De balhoofdlagers worden als volgt afgesteld. Draai het stuur volledig naar links of rechts. Hierbij moet het stuur blijven staan (hierbij mag de drukplaat niet bedient zijn met de sterknop). Wanneer het stuur niet de volledig uitslag heeft dient deze uit zichzelf terug te keren in de middenpositie.
Stel dit af door moer met de balhoofdlagers vaster of losser te draaien.
De afstelling van de swingarm achter komt niet ter spraken in het wphb. Hierbij heb ik de zelfde afstelling gebruikt als voor de arm van het voorwiel en daarbij gezorgd dat het swing frame in het midden van het frame zat. Wat daarna gecontroleerd kan worden is of het voorwiel en het achterwiel in het zelfde spoor zitten.
Wanneer er voor wordt gekozen om de cilinder te (laten) boren en honen naar een overmaat wordt er ook een nieuwe cilinder gemonteerd. Als dit op de juiste manier gebeurt wordt de cilinder geboord en gehoond om de maat van de zuiger. Deze vormen dan een paar. Bij de montage van de zuiger is het belangrijk om er op te letten wat de voor en achterzijde van de zuiger is. Dit wordt op de kop van de zuiger aangegeven door een pijl. Zorg er voor dat bij de zuiger montage de seegerringen niet in het blok kunnen vallen. Dit kun je voorkomen door bijvoorbeeld een stuk karton over het gat te leggen.
Wanneer de zuiger op de juiste manier is gemonteerd kan de cilinder geplaatst worden met uiteraard een nieuwe voet- en koppakking. Bij het monteren heb ik gebruik gemaakt van een 70mm pvc klem. In de praktijk zul je merken dat de beschikbare klemmen vaak te hoog zijn. Daarnaast is dit een effectieve en goedkope oplossing. Zorg ervoor dat bij het monteren er een dun laagje olie op de cilinder en zuiger zit.
Men kan er voor kiezen om de kop aan te laten passen op loodvrije brandstof of een toevoeging bij de brandstof te doen waardoor de kop niet aangepast hoeft worden. Bij het aanpassen op loodvrije brandstof wordt de uitlaatzitting aangepast. Echter, in praktijk zal de volledige kop gereviseerd worden om de uitlijning van de kleppen te waarborgen. Het lijkt een kleine aanpassing maar, mits dit op de juiste manier gebeurt, heeft dit toch een grotere uitwerking.
De kopbouten 4x worden aangehaald op 35Nm. het gaat hier om zogenaamde rekbouten en dienen iedere keer, wanneer deze losgehaald zijn, te worden vervangen. Dit zal in praktijk nagenoeg niet gebeuren omdat het hier om een zeer laag aanhaalmoment gaat. (bij auto’s gaat dit makkelijk richting of zelfs over 120Nm) hierbij kun je je voorstellen dat 35Nm nauwelijks invloed heeft op de bouten.
Als alles op zijn plek zit dienen de kleppen gesteld te worden.
- inlaatklep 0,15mm
- uitlaatklep 0,20mm
Het aftellen van de kleppen op een 1 cilinder kan als volgt gedaan worden (uiteraard zijn er meerdere manieren mogelijk). Zorg er voor dat, wanneer de inlaatklep wordt gesteld, de uitlaatklep volledig open is. Dit betekend dat de inlaatklep zeker niet bekend wordt en kan worden gesteld. Stel met een voelermaat de speling op de juiste specificatie af. Herhaal dit met de uitlaatklep. Zorg er bij de uitlaatklep voor dat de inlaatklep volledig op en staat.
Koppeling en remkabel hebben beiden de zelfde speling. Deze dient 4 tot 5mm te zijn bij de bedieningshendel.
- Speling 4 tot 5mm
De meeste mensen zullen de speling er volledig uit stellen met de stelbout bij de hendel. Dit is dus niet goed. Zorg ervoor dat je altijd bovengenoemde speling hebt.
De gaskabel heeft de volgende speling.
- 0,5mm
Ook hier geldt dus, stel de speling er niet volledig uit op de carburateur.
Voordat de motor gestart kan worden dienen de basis instellingen van de onsteking en carburateur goed gezet te worden. Vaak zullen deze basis instellingen toereikend zijn voor de meeste onder ons echter is het aan te raden om ook de motor op hogere toeren goed af te (laten) stellen.
De carburateur heeft 2 stelmoeren. De stationair en hoofd stelschroef.
Draad de stationair schroef volledig in. Doe dit door de moer van de stelschroef los te draaien. Draai de stelschroef volledig in en daarna 1,5 slag uit (1 slag is 360 graden).
De hoofd stelschroef voor vollast is geen standaard instelling voor. Deze zal tijdens proefritten afgesteld moeten worden. Dit afstellen gaat samen met de stationair schroef. Zorg er ten alle tijden voor dat de motor mooi stationair loopt bij stilstand met draaiende motor.
Het op de juiste manier afstellen van de carburateur vergt enige oefening maar is zeker een leuke uitdaging voor de wat gevorderde sleutelaars.
De vollast naald in de carburateur wordt standaard op het derde gaatje ingesteld. (4 gaatjes totaal) men begint onderaan met tellen.
De carburateur is één deel van de basis instelling. Daarnaast dienen de contactpuntjes op het juiste moment op te gaan. Dit wordt als volgt afgesteld.
Stel de spleet tussen de contactpuntjes bij een volledige opening af op 0,4mm. Dit is een standaard instelling. Belang is dat deze nooit niet onder 0,4mm wordt afgesteld en nooit niet groter is dan 0,5mm. Door met deze afstelling te speling wordt het onstekingstijdstip aangepast.
Verwijder de rubberen plug welke het vliegwiel afdekt.
Als je het vliegwiel een keer rond draait zul je merken dat er 3 merktekens op staan.
- S. Voor statische afstellen (motor uit)
- F. Vervroeger afstellen (met draaiende motor op 3000tpm)
- R. Stationair afstellen (met draaiende motor op 500tpm)
De S en F zijn het belangrijkste in dit verhaal.
Als eerste stel je de S af. Dit kan het makkelijkste gedaan worden door een lampje tussen de primaire spoel van de bobine en de contactpuntjes te plaatsen. Hierbij moet de condensator losgekoppeld zijn. Makkelijker gezegd, Haal de draad van de bobine en condensator los op de contact puntjes en gebruik alleen de draad van de bobine. Door het vliegwiel rond te draaien en op S te zetten (in het midden van het scherm op markering) moet het lampje uit gaan. Wanneer je verder draait moet het lampje weer aan gaan. Verdraai de plaat waar de contactpuntjes op zitten door de 2 schroeven los te draaien. blijf de puntje verdraaien tot het lampje uit gaat wanneer de S in het midden van het scherm staat. Zet daarna de 2 schroeven weer goed vast. Sluit de draad van de bobine en condensator weer aan op de contact puntjes.
Nu alles statisch goed is gezet kan de motor gestart worden. Bij een koude start word er door BMW aangeraden om de gashendel 1/4 slag op en te draaien en wat brandstof aan te pompen in de vlotterkamer van de carburateur. (zet de brandstofkraan open).
De motor zou nu moeten starten. Mocht dit niet het geval zijn controleer dan of er een vonk, brandstof en lucht is naar de cilinder.
- vonk controleren kun je doen door de bougie uit de kop te draaien en deze, aangesloten op de bougiedop, tegen het blok te houden en de kickstart te bedienen. Pak altijd de bougiedop vast en niet de bougie.
- Brandstof naar carburateur is te controleren door de slang los te nemen en in een bakje te laten stromen. Hierbij wordt er vanuit gegaan dat de carburateur in orde is.
- Zuurstof. Zorg ervoor dat de luchtstroom naar de cilinder niet wordt geblokkeerd door een vervuild filter of iets dergelijks.
- Controleer nogmaals bovenstaande statische afstellingen.
Als de motor gestart is laat deze warm draaien. Daarna kan het afstellen beginnen. Zorg ervoor dat de motor netjes stationair draait. Hierbij moet altijd onthouden worden dat de motor stationair ook brandstof moet hebben en de stationair schroef dus niet te ver ingedraaid kan worden. Meestal is de 1,5 slag uit een juiste afstelling en kan men beter aan de vollast schroef draaien.
Je zult waarschijnlijk merken dat wanneer de motor op vollast (max. toerental) draait deze niet mooi loopt. Hiervoor is de F op het vliegwiel. Standaard heeft de ontsteking een vervroeging van 7 graden btdc (before top death centre/ voor bovenste doden punt) Dit zorgt er voor dat de zuiger de maximale energie heeft om op en neer te gaan. Bij het verhogen van het toerental moet de ontsteking uiteraard eerder plaats vinden. In het geval van de R26 is dit 42 graden btdc. Als deze niet volledig goed staat kan er een misfire ontstaan.
Stel met een stroboscoop lamp de ontsteking af zodat de F markering in het midden van het scherm verschijnt bij 3000 tpm. Hierbij zul je merken dat de motor een stuk soepeler gaat lopen en vaak het stationair opnieuw afgesteld moet worden.
Het kan voorkomen dat de motor niet mooi af te stellen is. Dit kan aan verschillende dingen liggen. In bovenstaande zijn we er vanuit gegaan dat de contactpuntjes en condensator in orde zijn. een te slappe veer op de contactpuntjes kan er op hogere toeren voor zorgen dat de puntjes elkaar niet raken en dus geen vonk veroorzaken. In mijn geval liep de motor op hoge toeren niet en bij half gas liep deze mooie. Dit bleek veroorzaakt te worden door een brandstofslang welke een te kleine doorlaat had. Bij het vervangen van de 6mm slang voor een 7mm waren de problemen opgelost.
De bobine werkt als volgt.
- de spanning gaat de bobine in op de primaire spoel. Als de contactpuntjes gesloten zijn gaat deze er aan de andere zijden van de primaire spoel weer uit en via de contactpuntjes naar de massa. De condensator die hier tussen zit zorgt er voor dat de puntjes niet verbranden.
- De secundaire spoel in de bobine zorgt er voor dat er een hoge spanning wordt opgebouwd. Deze spoel wordt gevoed door de primaire spoel. Wanneer de contactpuntjes open gaan komt deze hoge spanning vrij en kan naar de bougie waardoor hier een vonk ontstaat.
Dit zijn de afstellingen die de meeste tegen zullen komen op hun motor. Uiteraard zijn er nog veel meer afstellingen welke terug te vinden zijn in het wphb. Deze is elders op deze website te downloaden.
roadstersmart.com 